Minister-president

Verkiezingen

Waarom hebben we verkiezingen en wat betekent het om in een democratie te leven? Nienke gaat bij de Tweede en Eerste Kamer langs en legt het uit. En wat heeft de koning met de regering te maken? In de sketch vindt de 'Dat Kan Toch Anders Man' de democratie uit  - met alle gebreken van dien.

Bekijk hier alvast de aflevering

Hoe werkt een democratie?

Democratie in Nederland

Democratie begon al heel lang geleden – in Griekenland. Pericles was de eerste die het volk mee liet beslissen. Hij was de leider van Athene, de hoofdstad van Griekenland. Dit was rond 460 voor Christus. Maar het was niet helemaal democratisch omdat vrouwen, slaven en vreemdelingen niet mochten stemmen.

In 1848 waren er voor het eerst verkiezingen in Nederland. Maar toen mocht nog bijna niemand stemmen. Alleen mannen met veel geld. Pas in 1922 mocht iedereen stemmen: man en vrouw, arm en rijk. Nederland is nu een echte democratie.

Bekijk de Tweede Kamer!

Waarom stemmen we?

Eén keer in de vier jaar zijn er Tweede Kamerverkiezingen. Alle Nederlanders van 18 jaar en ouder mogen naar het stembureau. Daar kiezen zij de partij of persoon waarvan zij de plannen het beste vinden. De mensen die in de Tweede Kamer komen, nemen dan de besluiten namens het Nederlandse volk. Zij zijn onze volksvertegenwoordigers.

In een politieke partij zitten mensen met dezelfde mening. Je stemt op de partij die ongeveer dezelfde mening heeft als jij. In Nederland zijn er een heleboel partijen waar je op kunt stemmen. Bijvoorbeeld CDA, PvdA, VVD, D66, PVV, GroenLinks en ChristenUnie. Er komen ook wel eens nieuwe partijen bij, want iedereen mag een partij oprichten.

Links en rechts

Je hebt partijen die links worden genoemd en partijen die rechts worden genoemd. Bij linkse partijen doet de overheid meer moeite om voor de burgers te zorgen, en bij rechtse partijen moet de burger meer zelf doen. Partijen die tussen links en rechts in staan worden middenpartijen genoemd.

Het is best moeilijk om een partij te kiezen die precies bij je past, want soms vind je een idee goed van de ene partij, maar vind je een ander idee van diezelfde partij niet zo goed. Je moet dus een partij vinden waar je het het meest mee eens bent. 

Formatie

Alle stemmen worden vervolgens omgerekend naar een aantal plekken oftewel zetels in de Tweede Kamer. Alle verschillende partijen krijgen dus een paar stoelen in de Tweede Kamer. Om het land daadwerkelijk te gaan besturen heb je meer dan de helft van de stemmen nodig. Dat zijn er dus 76, want in de Tweede Kamer heb je in totaal 150 zetels.

Het komt in Nederland bijna nooit voor dat één partij alleen gaat regeren. Daarom moet de grootste partij na de verkiezingen op zoek gaan naar andere partijen die willen meedoen in de regering. De kabinetsformatie wordt dit genoemd. Er wordt gekeken welke partijen welke plannen hebben en welke het beste bij elkaar passen. Veel praten en onderzoeken dus.

Die partijen gaan dan ministers en staatssecretarissen zoeken, met als voorzitter de minister-president. Die komt altijd uit de grootste partij. Alle afspraken en plannen komen in een regeerakkoord. Tot slot gaan de nieuwe ministers en de koning samen op de foto.

Wat doet de koning?

Koning Willem-Alexander is  lid van de regering, maar hij is niet de baas. Iedere wet wordt door een minister ondertekend, én ook altijd door koning Willem-Alexander. Op Prinsjesdag spreekt hij de troonrede uit.

Varkentje Rund kijken tot je er knorrig van wordt..