Zoek het uit! Hersenen

14 november: Zoek het uit! Hersenen

De eerste aflevering van de serie "Zoek het uit!". Een serie over wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Vandaag:  de hersenen. Ze zitten in je hoofd, je gebruikt ze altijd en je kunt ze niet uit zetten. Maar hoe werken ze? En hoe kun je dat onderzoeken? Bart zoekt het uit! Met wetenschapper Job vd Hurk bekijkt hij een heel dun hersenplakje onder de microscoop. Onderzoekster Michelle Moerel bekijkt de hersenen van Bart in de MRI-scanner en hersendeskundige Tom de Graaf neemt de aansturing van het brein van Bart over.

Kijk hier de aflevering terug:

Optische illusies

Onze hersenen helpen ons bij wat we zien. Om het zichzelf wat makkelijker te maken, hebben je hersenen trucjes ontwikkeld. Daar merk je normaal gesproken niets van, maar soms werken deze trucjes niet. Deze plaatjes hieronder houden je hersenen voor de gek. Dat noem je ook wel optische illusies.

Dit zijn echt dezelfde kleuren!

Dit is bijna niet te geloven! Geloof het of niet, maar vak A en B zijn van dezelfde kleur! In de foto ernaast laten we het je zien.

En als je het dan nog niet gelooft, kopieer dit plaatje naar bijvoorbeeld ‘paint’ en zoek het zelf uit!

Hoe werkt dit?

Onze hersenen bepalen de kleur van een vlakje door naar het verschil met de omliggende vlakjes te kijken. Omdat vakje B tussen donkerdere vakjes staat, lijkt hij lichter. En omdat vakje A tussen lichtere vakjes staat, lijkt hij donkerder.

Bovendien zijn je hersenen heel goed in scherpe verschillen (zoals verschil tussen naast elkaar liggende donkere en lichte vakjes), maar zijn ze minder goed in geleidelijke overgangen tussen licht en donker (zoals je krijgt door schaduwen). Je hersenen maken het verschil tussen vakje A en B dus uit zichzelf groter dan dat ze eigenlijk zijn.

Dit is een stilstaand plaatje!

Waarom zie je het dan toch als bewegend plaatje?

Als je naar deze afbeelding kijkt, moeten je hersenen alle informatie in één keer verwerken. En zoals je ziet, is er in dit plaatje veel informatie aanwezig. Daarom vallen je hersenen terug op ‘trucjes’. In dit geval gaan je hersenen er vanuit dat wanneer cirkels achter elkaar steeds kleiner worden, dit voor diepte zorgt. En wij denken dat de verschillende kleurtjes samen met de kleiner wordende cirkels voor de beweging zorgen.

Hmm, maar toch vinden wij het lastig. Hoe denk jij dat onze hersenen hier voor de gek worden gehouden? Stuur ons een mailtje: webredactie.hetklokhuis@ntr.nl

Jong meisje of oude vrouw?

Wat zie jij? Een jong meisje of een oude vrouw? Als je goed kijkt, kun je ze allebei zien!

Hier merk je dus dat de hersenen van invloed zijn op wat we zien. Precies hetzelfde plaatje kan toch twee verschillende interpretaties opleveren: je ziet een oude vrouw of een jong meisje.

Meer weten over hersenen?

Er is tot 6 januari een tentoonstelling te zien in Continium. Hier ontdek je hoe je brein en zintuigen samenwerken om jou zo goed mogelijk van de wereld te laten genieten. Ga hier naar de site voor meer informatie.